Foresight to systematyczny sposób docierania do informacji o przyszłości w celu budowania średnio- lub długookresowej wizji rozwojowej, jej kierunków i priorytetów. W tym kontekście foresight jest narzedziem wspomagajacym podejmowanie bieżących decyzji i ułatwiajacym mobilizowanie wspólnych działań.

Foresight jest zarówno dziedziną badawczą, jak i praktycznym przedsięwzięciem upowszechnionym w świecie w ostatnich dwóch dekadach XX wieku. Celem badań foresightowych jest przede wszystkim wskazanie i ocena przyszłych zdarzeń, potrzeb, szans i zagrożeń związanych z rozwojem społecznym i gospodarczym oraz przygotowanie odpowiednich działań wyprzedzających z dziedziny nauki i techniki. Zarówno sam proces foresightu, jak i jego wyniki są wykorzystywane do tworzenia, a następnie realizacji polityki naukowej, technicznej i innowacyjnej państwa lub regionu (a także w skali międzynarodowej) oraz jako narzędzie rozwijania w społeczeństwie kultury myślenia o przyszłości. Organizowane w skali kraju lub regionu programy foresight włączają przedstawicieli władz publicznych, przemysłu, organizacji pozarządowych, uniwersytetów i organizacji badawczych oraz szerokie kręgi społeczeństwa do otwartej, ukierunkowanej dyskusji nad przyszłością. Wyniki publicznych programów foresightu informują decydentów o nowych tendencjach rozwojowych, pomagają uzgodnić scenariusze rozwoju i zharmonizować działania partnerów społecznych (rządu, środowisk naukowych i przemysłowych, firm, sektorów gospodarki) oraz służą pomocą w ustaleniu kryteriów finansowania nauki i techniki.

Narodowe programy foresight zostały zainicjowane w Japonii i USA w drugiej połowie XX wieku. Metoda ta byłą i jest stosowana do budowy strategii rozwojowych także w wielu innych krajach świata, takich jak Republika Korei, Australia, Nowa Zelandia, czy Turcja. Foresight jako nowoczesne narzędzie planowania i prowadzenia polityki naukowej jest rekomendowane i stosowane we wszystkich krajach Unii Europekjskiej. Programy foresight prowadzone były w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Szwecji, Holandii, Irlandii, w Czechach i na Węgrzech, a następnie w pozostałych krajach członkowskich UE, w tym w Polsce. Uzyskane wyniki wskazały najważniejsze, lub najbardziej akceptowane społecznie sektory gospodarki i działania oraz priorytety w sferze badań i rozwoju technologii, na których powinna się koncentrować finansowa pomoc Państwa. Na naszych stronach zamieszczone zostały informacje o Narodowym Programie Foresight i dalszych projektach realizowanych tą metodą w Polsce m.in. w ramach Programów Operacyjnych Wzrost Konkrencyjności Przedsiębiorstw, Innowacyjna Gospodarka i Kapitał Ludzki. Obecnie coraz ważniejsza staje się potrzeba organizacji badań foresightowych dla przedsiębiorstwa lub grupy firm (foresight korporacyjny), co także znalazło odbicie w prezentowanych informacjach o metodach i sposobach wdrożeń badań foresightowych - zainteresowanych tymi ostatnimi zapraszamy także do odwiedzenia strony roadmapping.pl.

Schemat współzależności obszarów badawczych foresightu (opracowanie własne Fundacji Progress & Business)

Wszystkich zainteresowanych umieszczeniem aktualnych informacji o projektach, konferencjach i publikacjach związanych z foresightem zachęcamy do korzystania z formularzy interaktywnych umieszczonych na odpowiednich podstronach.

Taksonomia projektów foresightowych

Opracowanie: FPB