Sieci antycypacyjne stanowią model przyszłości szczególnie przydatny w foresighcie strategicznym, oparty o prognozowane decyzje podejmowane w powiązanych ze sobą przyszłych problemach decyzyjnych. Metoda ta nawiązuje do teorii systemów antycypacyjnych Rosena (1985) oraz do metody badania przyszłych skutków podjętych decyzji zaproponowanej w artykule Skulimowski (1985). Obecne i przyszłe otoczenie problemu modelowane jest jako sieć wzajemnie zależnych obiektów zdolnych do podejmowania decyzji. Te z nich, które podejmują decyzje w sposób racjonalny, tj. optymalizują pewien zbiór kryteriów wg zdefiniowanej struktury preferencji, nazwiemy optymalizatorami. Zakładamy, ze istnieje pewien podzbiór sieci optymalizatorów, dla którego znane są - być może w sposób przybliżony – parametry optymalizowanych problemów, tj. kryteria, ograniczenia i struktura preferencji. Zbiór optymalizatorów przewidywalnych tworzy antycypacyjny system decyzyjny przez który rozumieć będziemy układ sterowania ze sprzężeniem zwrotnym:
gdzie x^(t,t+t)) jest prognozą stanu x po upływie czasu t dostępną w chwili t, a f i g opisują odpowiednio dynamikę układu otwartego i sprzężenia zwrotnego.
Sieci antycypacyjne mogą być stosowane do modelowania i prognozowania konsekwencji w antycypacyjnych systemach decyzyjnych dla klasy problemów, w których powiązania dotyczą zbioru dopuszczalnych decyzji, określających zakres przyszłych wyborów, w taki sposób, że zakres decyzji w problemie Xi+1 zależy od wyników poprzedzającego problemu Xi, tj. znane są odwzorowania wielowartościowe Y(i), takie, że Y(i):=φ(i)° Fi-1 dla pewnego φ(i):Fi-1(Ui-1)->->Ui. Dodatkowo zakładamy, że każdy z optymalizatorów bierze pod uwagę jedynie konsekwencje dla wybranych elementów sieci. W omawianym modelu funkcje wielowartościowe Y(i) tworzą związki kauzalne, a wzięcie pod uwagę konsekwencji wyboru rozwiązania w problemie Xk dla zakresu wyboru rozwiązania przyszłego problemu Xm stanowi sprzężenie informacyjne pomiędzy Xk a Xm oznaczone niebieskimi krawędziami
Przykładowa sieć antycypacyjna przedstawiona jest na Rys. niżej.
Rys. Przykład drzewa powiązanych problemów decyzyjnych (czerwone krawędzie) ze sprzężeniami informacyjnymi (krawędzie niebieskie).
Wyniki eksperymentów obliczeniowych dla sieci antycypacyjnych oraz zastosowania tej metody do konstrukcji scenariuszy rozwoju w foresighcie technologii informatycznych przedstawione są w pracy Skulimowski (2014) oraz w materiałach Konferencji FTA’2014
Opracowanie: FPB
